Xalqaro moliya korporatsiyasi Sirdaryoda 1580 MVtli IESni qurish uchun 150 mln dollar ajratdi va 1 mlrd dollardan ortiq xususiy moliyalashtirishni jalb qildi. Stansiya gazda ishlaydi va butun mamlakat bo‘ylab elektr energiyasiga bo‘lgan talabning 17 foizini qondirishi kutilmoqda.
Bugungi kunda “O‘zbekiston milliy elektr tarmoqlari” aksiyadorlik jamiyatida transformatsiya jarayonlari amalga oshirilmoqda. Bu esa tizimda zamonaviy va innovatsion texnologiyalarni joriy etish, xarajatlarni qisqartirish, daromad va investitsion jozibadorlikni oshirib, xalqaro bozorlarga chiqishda muhim omil hisoblanadi.
O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2023-yil 14-martdagi farmoyishi e'lon qilindi. Unga ko‘ra, 2023-yilda respublika hududlarida aholi xonadonlariga kichik quvvatli quyosh panellarini o‘rnatishni rag‘batlantirish bo‘yicha “Quyoshli xonadon” dasturi amalga oshiriladi.
Joriy yilning 14-mart kuni Hindiston raisligida SHHTga aʼzo davlatlar Energetika vazirlarining uchinchi yig‘ilishi onlayn tarzda bo‘lib o‘tdi. Yig‘ilishda Hindiston Neft va tabiiy gaz vaziri Hardip Singx Puri, O‘zbekiston Energetika vaziri J. Mirzamahmudov, Qozog‘iston Energetika vaziri B.Akchulakov, Xitoy Xalq Respublikasi Davlat Energetika boshqarmasi boshlig‘i o‘rinbosari Jen Szindun, Qirg‘iz Respublikasi Energetika vaziri o‘rinbosari M. Jakipov, Pokiston Energetika vaziri Xurram Dastgir-Xan, Rossiya Federatsiyasi Energetika vaziri N. Shulginov, Tojikiston Energetika va suv resurslari vaziri Juma Daler va SHHT Bosh kotibi o‘rinbosari Xan Sohail ishtirok etdi.
Davaktiv agentligi huzuridagi "UzAssets investitsiya kompaniyasi"AJning (keyingi oʻrinlarda – "UzAssets" AJ) 2021-yil 19-noyabrdagi «Elektrqishloqqurilish» AJ aksiyalar paketini sotish to‘g‘risidagi e'loniga muvofiq quyidagilar ma'lum qilinadi.
“Quyoshli mahalla” tanlovi g‘oliblarini quyidagi tartibda mukofotlanadi.
“O‘zbekiston milliy elektr tarmoqlari” aksiyadorlik jamiyatida o‘tkazilgan matbuot anjumani mazkur tashkilotning 2022-yildagi faoliyati sarhisobiga bag‘ishlandi.
Energetika vazirligi matbuot xizmatiga ko‘ra, Navoiy va Samarqand viloyatlarida har birining quvvati 100 MVtdan bo‘lgan ikkita quyosh fotoelektr stansiyasi faoliyat ko‘rsatmoqda. Ular tomonidan joriy yilning yanvar-fevral oylarida 55 million 876 ming kilovatt soat elektr energiyasi ishlab chiqarildi.
Joriy yilning 11-mart kuni "Toshkent shahridagi isteʼmolchilarni energiya resurslari bilan barqaror taʼminlash chora-tadbirlari toʼgʼrisida"gi Oʼzbekiston Respublikasi Prezidentining qarori imzolandi. Xoʼsh, endi poytaxtda elektr energiyasi bilan bogʼliq muammo boʼlmaydimi? Аnomal sovuqdagi uzilishlar qaytarilmaydimi? Buning uchun qanday choralar koʼrilmoqda? Savollarimizga "Hududiy elektr tarmoqlari" АJ Toshkent shahar filiali kapital qurilish boyicha direktor oʼrinbosari Behzod Kulibaev javob berdi:
“N.G.” mas’uliyati cheklangan jamiyati rahbari M.Sh. va boshqalar korxonaning ishlab chiqarish sexini hech qanday hujjatsiz umumiy foydalanishdagi elektr tarmog‘iga o‘zboshimchalik bilan ulab, 1 million kVt/s elektr energiyasidan noqonuniy foydalangan.
Qarorga ko‘ra, 2023-yil 1-maydan boshlab benefitsiari budjet va korporativ buyurtmachi hisoblangan to‘lovlar bo‘yicha to‘lov xizmatlari ko‘rsatganlik uchun vositachilik haqi (yig‘imlar) to‘lov shaklidan qat’i nazar to‘lovchi – jismoniy shaxsdan emas, balki to‘lov summasidan chegirib qolish yo‘li bilan undiriladi.
Bugungi kunda yurtimizda qayta tiklanuvchi elektr manbalaridan foydalanish uchun qator imtiyozlar joriy qilgan bo‘lsa-da, odamlarda quyosh panellari samaradorligiga nisbatan ishonchsizlik yo‘q emas. Vaholanki, dunyo mamlakatlarida qayta tiklanadigan energiyadan foydalanish tobora ommalashib boryapti.
Keyingi paytlarda ayrim korxona va tashkilotlar, aholi vakillari ham tabiiy gaz, elektr energiyasi va ichimlik suvini qonunga xilof ravishda ishlatayotgani fosh bo‘lmoqda. Bundaylar ko‘pchilikning haqqidan hazar qilishmayapti.
Respublikamizning barcha hududlarida aholi xonadonlari quyosh panellari va quyosh suv isitish qurilmalaridan keng foydalanishga o‘tmoqda.
Joriy yil fevral oyining ikkinchi dekadasida Davlatimiz rahbari tomonidan energetika sohasiga oid 2 ta qaror imzolandi.
O‘zbekistonliklar 2023-yilni og‘ir energetik kollaps bilan boshladi. Bu hol keyingi yil ham takrorlanmasligi uchun minglab maktab, kasalxona va zavodlarning isitish tizimini ko‘mirga o‘tkazish rejalanyapti. Ko‘mir yaxshi yonadi, biroq undan chiqadigan zahar sabab o‘zbekistonliklar hozirgidan ham iflosroq havodan nafas olishga majbur bo‘lishmaydimi?
O‘zbekistonning uch hududida elektrdan noqonuniy foydalanganlar 711 million so‘m zarar yetkazdi. Bu haqda Iqtisodiy jinoyatlarga qarshi kurashish departamenti axborot xizmati xabar berdi.
Ellikqal’a tumanida prezident qaroriga asosan ichki xo‘jalik yo‘llarini ta’mirlash, ichimlik suv ta’minoti va oqova suv tarmoqlarini, elektr ta’minotini yaxshilash, transformator punktlarini ta’mirlash, temir beton tutqichlarini almashtirish hamda 4 MFY binosini yangidan qurish amalga oshiriladi.
O‘zbekistonning energiya sohasidagi muammolari tobora chuqurlashib borayotgani sabab, mamlakat o‘zining bor resurslarini tejashga harakat qilmoqda.
Xitoy kompaniyalari O‘zbekistonda quradigan FESlar bo‘yicha kafolatli xarid narxi muzokaralar yakunida investorlar bilan kelishgan holda ochiqlanadi, tariflar oxirgi tenderlarda aniqlanganidan yuqori bo‘lmaydi, deya Kun.uz'ga ma’lum qildi energetika vaziri. Uning so‘zlariga ko‘ra, avvalroq e’lon qilingan kelishuvlardan biri narx qimmatligi sababli bekor qilingan.